Nu de eerste maand als Trajectbegeleider binnen de overheid erop zit, deel ik graag mijn eerste indruk en ervaringen met jou. Opgegroeid als kind binnen een middenstandsgezin ben ik opgevoed met bepaalde stigma’s ten aanzien van ambtenaren. Hoog tijd dus om dit op mijn 43e zelf eens op een open wijze aan nader onderzoek te onderwerpen.
Eerste indruk
Het eerste wat opvalt in de wereld die overheid heet is het verschil tussen het formele taalgebruik via de officiële kanalen en de hartelijke en persoonlijk benadering “in real life”. Binnen de organisatie waarin ik werkzaam ben zijn zowel de omgangsnormen als de kledingstijl heel informeel. De “pakkencultuur” is kennelijk meer voor het bedrijfsleven weggelegd dan voor deze organisatie.
De trots van de ambtenaar
Tijdens het gesprek met de allereerste medewerker wordt al gelijk helder dat deze ambtenaar zeer trots is op de organisatie waarbinnen hij werkzaam is. Als medewerker ervaart hij dat hij persoonlijk een belangrijke bijdrage levert aan de samenleving, een bijdrage waarop hij bijzonder trots is. De gesprekken die hierop volgen bevestigen dit beeld herhaaldelijk.
Ook het ambitieniveau van de ambtenaren die ik heb gesproken ligt hoger dan strikt noodzakelijk is voor de functie. Lastige situaties worden als uitdagend ervaren en er wordt net een stapje harder gelopen om tot een goed resultaat te komen. Ook creatieve oplossingen en werkwijzes worden hierin niet geschuwd. Hoe anders is de drive van deze ambtenaren dan die van de verkoper of accountmanager die graag zijn sales targets wil behalen.
De vrijheid binnen het bedrijfsleven
De overheid is een bijzonder goede werkgever die goed zorgt voor haar werknemers. “Prachtig toch”, zou je zeggen, maar dit heeft ook een keerzijde. Mijn eerste indruk is dat al deze prachtige regelingen het zelfsturend vermogen van medewerkers niet bevordert. Ambtenaren leunen op de Overheid en op alle prachtige voorzieningen, waarvan je, -als je er eenmaal aan gewend bent-, niet gemakkelijk meer afstand doet. De goede zorg creëert op zijn beurt een afhankelijkheidsrelatie en stimuleert de interne doorstroming niet bepaald.
Binnen het bedrijfsleven is deze band tussen werkgever en werknemer veel losser. Er is veel meer sprake van een “continue tijdelijk fit”: zolang de medewerker waarde toevoegt is hij welkom binnen de organisatie. Is dit niet langer het geval, dan wordt hij vervangen door een andere medewerker. Van de kant van de medewerker wordt de ene werkgever relatief gemakkelijk ingewisseld voor de andere, om bijvoorbeeld meer ervaring op te doen, om betere primaire arbeidsvoorwaarden te verwerven of om op te klimmen op de hiërarchische ladder.
De ambtenaar en de toekomst
De passie en de trots waarmee de ambtenaar vertelt over zijn werk hebben me bijzonder verrast, evenals de inzet en gedrevenheid waarmee hij een bijdrage wil leveren aan de samenleving. Aandachtspunt voor de toekomst is als ambtenaar op eigen benen te gaan staan, zelf de verantwoordelijk voor je eigen toekomst te nemen en wellicht nog eens kennis te maken met de wereld buiten de overheid.
Eén reactie
Beantwoord →